۴ میزان ۱۳۹۷
پیچیدگی و عدم آگاهی تخنیکی و عملیاتی استفاده از بایمتریک در روز انتخابات ۲۸ میزان
کابل: کمیسیون مستقل انتخابات بعد از پافشاری های احزاب و ائتلاف های سیاسی و برخلاف ادعاهای گذشته شان مبنی بر وقت و زمان اندک، وعده استفاده از بایمتریک را در روز انتخابات به احزاب سیاسی و مردم افغانستان دادند اما اینکه این تصمیم و طرح استفاده از بایمتریک در روز انتخابات با در نظر داشت ۲۴ روز باقی مانده، چقدر عملی است و به چه میزان میتواند تقلبات انتخاباتی را مهار کند و کاهش دهد سوال لاینحلی است که تا اکنون پاسخ قناعت بخش از سوی مدیران انتخاباتی به آن ارایه نگردیده است.
بنیاد انتخابات شفاف افغانستان از کمیسیون مستقل انتخابات میخواهد تا به سوالات و نگرانی های ذیل به شکل درست و منطقی پاسخ ارایه نموده و پلان خویش را برای مشکلات احتمالی و پیش بینی شده ارایه نمایند:
۱-پیش از آغاز هر نوع فعالیت انتخاباتی باید طرزالعمل آن در هماهنگی با نهادهای ذیدخل انتخاباتی ایجاد گردد و در اختیار ایشان قرار داده شود اما تاکنون کمیسیون مستقل انتخابات هیچ طرزالعملی را با نهادهای ذیدخل شریک نساخته است.
۲-نهادهای ناظر بر انتخابات، احزاب و کاندیدان باید کارشیوه ای را برای ارزیابی و تفتیش اعتبار نتایج بایمتریک داشته باشند که تا اکنون ندارند. زیرا هرگاه اداره احصاییه و کمیسیون انتخابات اعلان نماید که فرضا ۵ هزار رای دهنده دو بار رای داده اند، پس نیاز است تا یک طرزالعمل درست در دسترس نهادها، احزاب و کاندیدان جهت بازبینی نتایج بایمتریک قرار داشته باشد .
۳-کود نرم افزار باید توسط نمایندگان احزاب سیاسی، کاندیدان و نهادهای جامعه مدنی باید مرور و چک شود. دستگاه ها نیاز است که به شکل امتحانی و غیرمنظم چک شود و از اینکه مورد تفتیش شرکای انتخاباتی قرار میگیرد اطمینان داده شود.
۴-چگونگی امنیت اطلاعات و داده ها در سیستمی که در نظر گرفته شده، نیز یکی از سوالات مهم برای اطمینان خاطر نهادهای ناظر، احزاب، مردم و کاندیدان میباشد .
۵- با در نظر داشت شرایط محلات رایدهی، گرفتن ۱۰ اثر انگشت توسط یک وسیله بایمتریک در محل رایدهی، امکان پذیر نبوده و حتی گرفتن ۴ اثر انگشت نیز با چالش روبرو است که ضیاع وقت بیش از حد، ازدیاد رای دهندگان در قطار های انتظار، و فشار و حجم کاری بر کارمندان محلات رایدهی را بدنبال خواهد داشت که در نتیجه زمینه را برای چند بار رای دهی بدون کشف تقلب، مساعد مینماید و این در حالی است که این مشکل با تقلب و سبوتاژ نرم افزار هیچ ربطی ندارد.
۶- اگر در سیستم بایمتریک روز انتخابات، عکس هم علاوه گردد سوالات دیگری مخصوصا در رابطه به رایدهندگان زن مطرح میگردد. برعلاوه، کیفیت عکس در محلات رایدهی با وسایل موجود جهت جلوگیری از رایدهی متعدد نیز بحث دیگر میباشد زیرا وسایل ضروری برای عکسگیری، نور کافی و واضح بودن قیافه رای دهندگان مسایلی هستند که باعث بطی شدن پروسه میگردد.
۷-اگر افرادی در پی توقف پروسه بایمتریک باشد میتواند وسایل بایمتریک را تخریب نماید و یا حتی کارمند مسوول کمیسیون میتواند ادعای خراب بودن دستگاه را و یا عدم توانایی برای استفاده از وسایل را نماید. در ضمن امکان فریب رای دهندگان مبنی بر اینکه دستگاه ها کار نمی نماید و یا هویت تان را آشکار مینماید نیز وجود دارد.
۸- راه هایی برای فریب سیستم نیز وجود دارد. مثلا گرفتن اثر انگشت و یا هم عکس بی کیفیت رای دهندگان آسانترین راه برای فریب سیستم است که هم رای دهنده و هم کارمند مسوول میتواند در آن نقش داشته باشد. اگر فیلتری برای تضمین شفافیت در سیستم اضافه گردد تا از رای دهنده ای که اثر انگشت آن درست ثبت نشده باشد جلوگیری صورت بگیرد، پس سرنوشت رای دهندگانی که بصورت طبیعی مشکل در انگشت شان بوده و مناسب بایمتریک نمیباشد، چیست؟ محروم بودن از حق رای ایشان غیر قانونی بوده، باعث خشونت در محلات رایدهی گردیده و پروسه رایدهی را بطی مینماید.
۹- تحقیقات تیفا نشان میدهد، که تاکنون چنین پروژه ای قبلا با این سرعت و در چنین مدت زمان کوتاهی در سراسر جهان صورت نگرفته است. برای چنین سیستم وسیع، نیاز است که طرزالعمل کاری منظمی نیز ایجاد گردد که متاسفانه هیچ یک از شرکا، هریک کمیسیون انتخابات، دفتر احصاییه و شرکتی که این سیستم را ایجاد میکند تجربه خاصی از تطبیق همچون طرحی را با در نظرداشت وضعیت کنونی ندارد.
۱۰- استفاده از تکنالوژی زمانی میتواند اطمینان خاطر از شفافیت را به همراه داشته باشد که جزییات آن مشخص بوده و شریک ساخته شود.
۱۱- زمانی استفاده از تکنالوژی به صورت واقعی میتواند تقلبات انتخاباتی را کاهش دهد که قبل از انتخابات یعنی در جریان ثبت نام رایدهندگان نیز از آن استفاده صورت گرفته باشد و میان ریکارد و یا ثبتی که از رایدهندگان وجود دارد و روز رایدهی و بایمتریکی که صورت میگیرد رابطه منطقی و تعریف شده وجود داشته باشد. مثلا اگر یک فرد ده بار رای بدهد و ده ورق رایدهی در صندوق انداخته باشد پس از شناسایی، چطور ۹ رای وی شناخته شده و باطل میگردد. آغاز سیستم بایمتریک در روز انتخابات در عدم موجودیت کاپی از بانک اطلاعات بایمتریک رای دهندگان به منظور تطابق، در شرایط کنونی افغانستان چقدر موثر خواهد بود؟
۱۲- در روز انتخابات ترکیب استفاده از بایمتریک و رایدهی الکترونیکی میتواند موثر باشد. سبوتاژ تنها میتواند پروسه را متوقف بسازد ولی نتایج تقلبی شکل گرفته میتواند.
۱۳- چقدر زمان کافی برای آمادگی ها، ارزیابی و همکاری ارگان های تخنیکی برای تطبیق و ارزیابی این سیستم وجود دارد؟
۱۴- کمیسیون انتخابات برنامه های آگاهی های عامه خویش را از قبل تهیه و آغاز نموده است که یکی از این برنامه ها پیام های رسانه ای میباشد که در آن طرزالعمل رایدهی را برای رای دهنده تشریح مینماید، در مدت زمان باقی مانده چقدر امکان دارد که این پیام ها اصلاح شود؟
تیفا از تمام شرکای انتخاباتی مخصوصا از کمیسیون مستقل انتخابات، احزاب و ائتلاف های سیاسی و نهادهای ذیدخل میخواهد تا پیش از تطبیق هر نوع طرح برای موفقیت آن، زمان، منابع، نیازمندی، شرایط و محیط را جدا در نظر گرفته تا باشد که طرح ها به طرف ناکامی نرفته و کامیاب گردند.
و من الله توفیق
